Quyết toán thuế TNDN là nghĩa vụ tài chính bắt buộc và quan trọng đối với tất cả doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam. Thực hiện đúng quy định giúp doanh nghiệp tránh những rủi ro về pháp lý và chi phí phát sinh không đáng có. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn lúng túng trong cách xác định chi phí hợp lệ, thuế suất đúng và hồ sơ cần chuẩn bị. Sai sót trong quá trình quyết toán có thể dẫn đến truy thu và xử phạt nặng, gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động kinh doanh. Gia Minh cung cấp hướng dẫn chi tiết giúp doanh nghiệp nắm rõ quy trình và thực hiện quyết toán hiệu quả. Đây là nền tảng quan trọng để doanh nghiệp vận hành minh bạch và bền vững.
Tổng quan về thuế TNDN và quyết toán thuế
Thuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN) là một trong những sắc thuế quan trọng nhất đối với mọi doanh nghiệp hoạt động tại Việt Nam. Đây là khoản thuế đánh vào phần thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp sau khi đã trừ đi các khoản chi phí hợp lệ. Việc hiểu đúng bản chất thuế TNDN giúp doanh nghiệp chủ động trong quản lý tài chính, tối ưu chi phí và hạn chế rủi ro phạt sau này. Quyết toán thuế TNDN là thủ tục bắt buộc hàng năm nhằm xác định chính xác nghĩa vụ thuế phải nộp dựa trên doanh thu, chi phí và lợi nhuận thực tế.
Trong thực tế, rất nhiều doanh nghiệp gặp vướng mắc khi quyết toán do không nắm rõ các quy định về chi phí được trừ, thời hạn nộp hồ sơ, hoặc vì hệ thống sổ sách không chuẩn dẫn đến chênh lệch số liệu. Quyết toán thuế TNDN không chỉ là việc tính thuế mà còn là bước kiểm tra toàn bộ hoạt động kế toán – tài chính của doanh nghiệp trong cả năm. Nếu có sai sót, doanh nghiệp có thể bị phạt do kê khai sai, trốn thuế hoặc chậm nộp. Vì vậy, việc chuẩn bị kỹ lưỡng và hiểu rõ quy định là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp hoạt động bền vững.
Thuế TNDN là gì?
Thuế TNDN là loại thuế đánh vào phần thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp sau khi trừ các khoản chi phí hợp lệ liên quan đến hoạt động sản xuất – kinh doanh. Thu nhập chịu thuế được xác định bằng doanh thu tính thuế trừ chi phí được trừ và các khoản lỗ được chuyển. Thuế TNDN giúp nhà nước điều tiết hoạt động kinh tế và tạo nguồn ngân sách cho phát triển xã hội. Đây là nghĩa vụ bắt buộc đối với mọi doanh nghiệp hoạt động tại Việt Nam, không phân biệt quy mô hay loại hình.
Doanh nghiệp nào phải quyết toán thuế TNDN?
Tất cả doanh nghiệp đang hoạt động, doanh nghiệp tạm ngừng nhưng có phát sinh thu nhập, doanh nghiệp mới thành lập hoặc chấm dứt hoạt động đều phải thực hiện quyết toán thuế TNDN. Ngoài ra, doanh nghiệp có ưu đãi thuế, bị chia tách, sáp nhập hoặc chuyển đổi loại hình cũng phải quyết toán. Quyết toán là yêu cầu bắt buộc dù doanh nghiệp có phát sinh doanh thu hay không; nếu không có thu nhập chịu thuế thì vẫn phải nộp hồ sơ quyết toán theo quy định, nhằm đảm bảo minh bạch và tránh bị phạt.
Thời hạn nộp quyết toán thuế TNDN
Theo quy định, thời hạn nộp hồ sơ quyết toán thuế TNDN là ngày cuối cùng của tháng thứ ba kể từ khi kết thúc năm tài chính. Với doanh nghiệp áp dụng năm tài chính theo năm dương lịch, hạn nộp là ngày 31/3 năm sau. Nếu doanh nghiệp chia tách, sáp nhập, giải thể hoặc chấm dứt hoạt động thì phải nộp hồ sơ quyết toán trong vòng 45 ngày kể từ thời điểm thay đổi. Việc nộp đúng hạn giúp doanh nghiệp tránh bị phạt chậm nộp hồ sơ, tiền phạt tính theo ngày và lãi suất đối với số thuế thiếu.
Cách tính thuế TNDN theo quy định mới
Cách tính thuế TNDN dựa trên nguyên tắc xác định thu nhập chịu thuế từ doanh thu hợp lệ trừ đi chi phí được trừ theo quy định. Việc tính đúng thuế TNDN giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí, tránh rủi ro và thể hiện tính chuyên nghiệp khi làm việc với cơ quan thuế. Quy định mới nhấn mạnh tính minh bạch, chứng từ đầy đủ và chi phí phải phục vụ cho hoạt động sản xuất – kinh doanh của doanh nghiệp.
Doanh thu tính thuế TNDN
Doanh thu tính thuế là toàn bộ khoản thu từ hoạt động bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, hoạt động tài chính và các khoản thu nhập khác. Doanh thu phải ghi nhận theo đúng thời điểm chuyển giao quyền sở hữu, không phụ thuộc vào việc đã thu được tiền hay chưa. Ngoài ra, doanh thu còn bao gồm các khoản phụ thu, phụ trội mà doanh nghiệp được hưởng. Việc ghi nhận doanh thu đúng thời điểm giúp doanh nghiệp tránh bị loại doanh thu hoặc điều chỉnh lại kỳ kế toán.
Chi phí được trừ và điều kiện
Chi phí được trừ là những khoản chi thực tế phát sinh liên quan đến hoạt động kinh doanh và có đủ hóa đơn, chứng từ hợp pháp. Theo quy định, chi phí được trừ phải đáp ứng ba điều kiện: (1) phát sinh thực tế liên quan đến hoạt động sản xuất – kinh doanh; (2) có hóa đơn chứng từ hợp lệ; (3) nếu hóa đơn > 20 triệu thì phải thanh toán không dùng tiền mặt. Các khoản chi được trừ phổ biến gồm: giá vốn hàng bán, lương nhân viên, chi phí thuê văn phòng, công tác phí, khấu hao tài sản, chi phí marketing, dịch vụ kế toán – pháp lý… Doanh nghiệp cần rà soát kỹ để không bỏ sót chi phí hợp lệ, giúp giảm số thuế TNDN phải nộp.
Chi phí không được trừ
Chi phí không được trừ là các khoản không phục vụ hoạt động kinh doanh, không có chứng từ hợp lệ hoặc thuộc danh mục bị cấm. Ví dụ: chi phí phạt vi phạm hành chính, chi phí không có hóa đơn, chi vượt mức khống chế như quảng cáo – tiếp thị, lãi vay vượt mức, chi khấu hao tài sản không phục vụ sản xuất. Doanh nghiệp cần loại bỏ các khoản chi này để tránh bị loại khi quyết toán.
Thuế suất TNDN phổ thông & ưu đãi
Thuế suất TNDN phổ thông hiện nay là 20%. Một số lĩnh vực đặc biệt được hưởng ưu đãi thuế suất 10% hoặc 17% như giáo dục, môi trường, công nghệ cao, doanh nghiệp tại địa bàn khó khăn. Ngoài ra, doanh nghiệp mới thành lập có dự án đầu tư lớn cũng có thể được miễn – giảm thuế TNDN trong vài năm đầu. Việc hiểu rõ thuế suất giúp doanh nghiệp tận dụng chính sách ưu đãi một cách hợp pháp.
Hồ sơ quyết toán thuế TNDN doanh nghiệp cần chuẩn bị
Khi đến kỳ quyết toán, việc chuẩn bị đầy đủ hồ sơ quyết toán thuế TNDN là bước bắt buộc để doanh nghiệp nộp tờ khai đúng hạn, hạn chế tối đa rủi ro bị truy thu hoặc phạt do sai sót. Về cơ bản, bộ hồ sơ sẽ xoay quanh ba nhóm tài liệu chính: báo cáo tài chính năm, tờ khai quyết toán thuế TNDN và các bảng kê chi phí kèm chứng từ liên quan. Trong đó, báo cáo tài chính phản ánh bức tranh tổng thể về tài sản, nguồn vốn, doanh thu – chi phí và kết quả kinh doanh; tờ khai quyết toán thuế TNDN là căn cứ xác định số thuế phải nộp hoặc được hoàn; còn bảng kê chi tiết chi phí cùng chứng từ đi kèm là “xương sống” để cơ quan thuế xem xét tính hợp lý, hợp lệ, hợp pháp của các khoản chi. Nếu doanh nghiệp chuẩn bị hồ sơ từ sớm, rà soát số liệu ngay từ khi lập báo cáo tài chính, phối hợp chặt chẽ giữa kế toán nội bộ và đơn vị dịch vụ (nếu có), thì quá trình nộp hồ sơ và làm việc với cơ quan thuế sẽ nhẹ nhàng hơn rất nhiều.
Báo cáo tài chính năm
Báo cáo tài chính năm là thành phần không thể thiếu trong bộ hồ sơ quyết toán thuế TNDN. Bộ báo cáo thường bao gồm: Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (nếu áp dụng), Thuyết minh báo cáo tài chính và Bảng cân đối tài khoản. Các báo cáo này phải được lập đầy đủ, đúng mẫu, phản ánh trung thực, hợp lý tình hình tài chính của doanh nghiệp trong năm. Số liệu trên báo cáo tài chính cần khớp với sổ sách kế toán, sổ chi tiết, sổ cái và các tờ khai thuế đã nộp trong năm. Đối với doanh nghiệp thuộc diện kiểm toán bắt buộc, báo cáo tài chính còn phải có ý kiến kiểm toán đính kèm. Việc chuẩn bị báo cáo tài chính sớm, kiểm tra kỹ trước khi gửi cơ quan thuế sẽ giúp giảm đáng kể rủi ro chênh lệch số liệu khi quyết toán.
Tờ khai quyết toán thuế TNDN
Tờ khai quyết toán thuế TNDN là tài liệu trung tâm, thể hiện toàn bộ quá trình xác định thu nhập chịu thuế, thu nhập tính thuế và số thuế TNDN phải nộp trong năm. Trên tờ khai, doanh nghiệp tổng hợp doanh thu tính thuế, chi phí được trừ, các khoản điều chỉnh tăng/giảm theo quy định, thu nhập miễn thuế (nếu có), lỗ được chuyển từ các năm trước, ưu đãi thuế… Từ đó xác định số thuế phải nộp, số đã tạm nộp trong năm và chênh lệch còn phải nộp thêm hoặc nộp thừa. Khi lập tờ khai, cần đối chiếu số liệu với báo cáo tài chính và sổ kế toán để tránh sai lệch. Việc kê khai đúng biểu mẫu, đúng thời hạn, nộp kèm phụ lục cần thiết sẽ giúp hồ sơ được tiếp nhận thuận lợi, hạn chế phải giải trình nhiều lần.
Bảng kê chi phí & chứng từ đi kèm
Ngoài báo cáo tài chính và tờ khai, doanh nghiệp cần chuẩn bị các bảng kê chi phí kèm chứng từ – đây là phần thường được cơ quan thuế “soi” kỹ nhất. Tùy từng loại chi phí (chi phí nhân công, khấu hao TSCĐ, chi phí dịch vụ mua ngoài, chi phí tiếp khách, hoa hồng, quảng cáo, lãi vay…), kế toán nên lập bảng kê chi tiết: ngày chứng từ, số hóa đơn, nhà cung cấp, nội dung chi, số tiền, thuế GTGT (nếu có), tài khoản hạch toán… Toàn bộ hóa đơn, hợp đồng, biên bản nghiệm thu, chứng từ thanh toán phải được lưu trữ đầy đủ để chứng minh tính hợp lý, hợp lệ, hợp pháp của khoản chi. Những khoản chi lớn, chi có rủi ro cao cần chuẩn bị sẵn hồ sơ giải trình. Một hệ thống bảng kê rõ ràng, chứng từ đầy đủ sẽ là “lá chắn” quan trọng giúp doanh nghiệp đứng vững khi cơ quan thuế tiến hành kiểm tra, thanh tra quyết toán.
Quy trình thực hiện quyết toán thuế TNDN
Quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) là bước tổng hợp toàn bộ kết quả kinh doanh trong năm tài chính để xác định số thuế phải nộp, đã tạm nộp và còn thiếu hoặc thừa. Đây là khâu “nhạy cảm” vì liên quan trực tiếp đến lợi nhuận sau thuế, cổ tức, cũng như rủi ro thanh tra, kiểm tra của cơ quan thuế. Quy trình thực hiện quyết toán thuế TNDN hiệu quả cần bắt đầu từ việc rà soát sổ sách, đối chiếu số liệu, sau đó lập tờ khai & bảng kê theo mẫu, nộp hồ sơ qua cổng thuế điện tử và chuẩn bị sẵn phương án giải trình nếu cơ quan thuế yêu cầu. Doanh nghiệp càng chuẩn hóa quy trình này, càng giảm nguy cơ sai sót, bị truy thu, phạt chậm nộp hoặc bị đánh giá là đơn vị có rủi ro cao.
Rà soát sổ sách & đối chiếu số liệu
Bước đầu tiên trước khi quyết toán là rà soát toàn bộ sổ sách kế toán và đối chiếu số liệu giữa các báo cáo. Kế toán cần kiểm tra: doanh thu bán hàng, cung cấp dịch vụ; giá vốn; chi phí bán hàng; chi phí quản lý; chi phí tài chính; thu nhập khác… Có đầy đủ chứng từ hợp lệ cho từng khoản mục hay chưa. Đồng thời, phải đối chiếu số liệu trên sổ cái, sổ chi tiết với báo cáo tài chính, tờ khai thuế GTGT, báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn, bảng lương, sao kê ngân hàng… Mục tiêu là đảm bảo số liệu nhất quán, không có chênh lệch bất thường. Những khoản chi phí không đủ chứng từ, chi vượt định mức, chi không phục vụ sản xuất kinh doanh cần được phân loại riêng để xử lý, tránh đưa vào chi phí được trừ khi tính thuế TNDN.
Lập tờ khai & bảng kê theo mẫu
Sau khi số liệu đã được rà soát, doanh nghiệp tiến hành lập tờ khai quyết toán thuế TNDN theo mẫu mới nhất do cơ quan thuế ban hành. Kèm theo tờ khai là các phụ lục, bảng kê như: xác định thu nhập chịu thuế, thu nhập miễn thuế, chuyển lỗ, ưu đãi thuế (nếu có), chi phí không được trừ… Kế toán cần bám sát báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh để điều chỉnh từ lợi nhuận kế toán sang thu nhập chịu thuế theo đúng quy định. Mọi khoản điều chỉnh tăng/giảm thu nhập chịu thuế phải có giải trình và căn cứ rõ ràng. Đây là bước quan trọng để đảm bảo số thuế TNDN phải nộp được tính đúng, đủ, thể hiện đầy đủ các ưu đãi, miễn giảm mà doanh nghiệp được hưởng nhưng cũng không “mạnh tay” quá mức dẫn đến rủi ro khi thanh tra.
Nộp hồ sơ qua cổng thuế điện tử
Hiện nay, hầu hết doanh nghiệp thực hiện nộp hồ sơ quyết toán thuế TNDN qua cổng thuế điện tử (ETAX). Sau khi hoàn thiện tờ khai và phụ lục trên phần mềm hỗ trợ kê khai, kế toán kết xuất file XML, đăng nhập tài khoản thuế điện tử, tải tờ khai lên hệ thống, ký số và gửi. Doanh nghiệp cần kiểm tra thông báo tiếp nhận, thông báo chấp nhận hồ sơ từ cơ quan thuế để chắc chắn đã nộp thành công. Nếu phát hiện sai sót sau khi gửi, trong thời hạn cho phép, doanh nghiệp có thể lập tờ khai bổ sung. Trường hợp phát sinh số thuế phải nộp thêm, phải thực hiện nộp tiền vào ngân sách đúng hạn để tránh bị tính tiền chậm nộp. Việc nộp hồ sơ và nộp tiền đúng thời điểm là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp tránh bị phạt hành chính.
Giải trình khi cơ quan thuế yêu cầu
Sau khi tiếp nhận hồ sơ quyết toán thuế TNDN, cơ quan thuế có thể yêu cầu giải trình, bổ sung thông tin đối với những khoản mục bất thường: chi phí lớn, lỗ nhiều năm, chuyển lỗ, ưu đãi thuế, giao dịch liên kết… Doanh nghiệp cần chuẩn bị sẵn các bảng phân tích chi tiết, hợp đồng, hóa đơn, chứng từ liên quan để giải trình rõ ràng. Khi làm việc với cơ quan thuế, nên trình bày theo nguyên tắc: số liệu trên tờ khai → chi tiết sổ sách → chứng từ gốc → căn cứ pháp lý. Trường hợp phát hiện sai sót thực tế, doanh nghiệp chủ động nhận và đề xuất phương án khắc phục (nộp bổ sung, điều chỉnh). Thái độ hợp tác, minh bạch, có hồ sơ đầy đủ sẽ giúp quá trình giải trình nhẹ nhàng hơn và giảm nguy cơ bị ấn định thuế bất lợi.
Sai sót thường gặp khi quyết toán thuế TNDN
Quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) là “kỳ thi cuối năm” của phòng kế toán, nơi toàn bộ doanh thu, chi phí, lợi nhuận được tổng hợp và đối chiếu với quy định thuế. Tuy nhiên, rất nhiều doanh nghiệp – đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ – thường chỉ tập trung nộp báo cáo kịp hạn mà chưa rà soát sâu tính hợp lệ, hợp lý, hợp pháp của các khoản chi phí. Hậu quả là khi thanh tra, kiểm tra thuế, nhiều khoản chi bị loại khỏi chi phí được trừ, dẫn tới tăng số thuế TNDN phải nộp, thậm chí bị truy thu và phạt chậm nộp cho nhiều năm liên tiếp. Ba nhóm sai sót phổ biến nhất có thể kể đến là: chi phí thiếu chứng từ hợp lệ; hạch toán sai tài khoản chi phí; và không tách bạch chi phí quản lý – chi phí sản xuất, khiến việc phân tích, kiểm tra và giải trình với cơ quan thuế gặp nhiều khó khăn. Việc nhận diện sớm các lỗi này và khắc phục ngay từ khâu hạch toán hàng tháng sẽ giúp doanh nghiệp chủ động hơn khi quyết toán thuế TNDN, giảm rủi ro và tối ưu nghĩa vụ thuế trong khuôn khổ pháp luật.
Chi phí thiếu chứng từ hợp lệ
Đây là sai sót kinh điển khi quyết toán thuế TNDN. Nhiều chi phí đã phát sinh thực tế, phục vụ hoạt động kinh doanh, nhưng không có hóa đơn chứng từ hợp lệ; hóa đơn sai tên, sai mã số thuế; chứng từ thanh toán không đúng quy định (đáng lẽ phải chuyển khoản nhưng lại thanh toán tiền mặt…). Khi cơ quan thuế kiểm tra, các khoản này rất dễ bị loại khỏi chi phí được trừ. Kế toán cần xây dựng thói quen “đi cùng chứng từ”: mọi khoản chi phải có đầy đủ hóa đơn, hợp đồng, biên bản nghiệm thu, phiếu chi/ủy nhiệm chi…, kiểm tra kỹ thông tin trên hóa đơn ngay khi nhận, tránh để dồn lại cuối năm mới phát hiện sai sót. Với các khoản chi không có chứng từ, cần xem xét điều chỉnh hoặc hạch toán phù hợp, tránh đưa hết vào chi phí được trừ.
Hạch toán sai tài khoản chi phí
Nhiều doanh nghiệp vẫn “quen tay” hạch toán chi phí vào tài khoản không đúng bản chất (ví dụ: chi phí lương quản lý hạch toán vào chi phí sản xuất; chi phí khấu hao tài sản dùng cho bộ phận bán hàng lại treo ở chi phí quản lý chung…). Việc hạch toán sai tài khoản không chỉ làm méo mó bức tranh tài chính nội bộ mà còn gây khó khăn khi cơ quan thuế phân tích cơ cấu chi phí. Một số trường hợp, chi phí bị đẩy vào tài khoản “không phù hợp” dễ bị nghi ngờ, dẫn đến bị soi kỹ và có nguy cơ bị loại. Để hạn chế, doanh nghiệp cần ban hành quy định sử dụng tài khoản chi tiết, đào tạo kế toán ghi nhận đúng bản chất từng khoản chi, đồng thời rà soát, điều chỉnh định kỳ trước khi lập báo cáo tài chính và quyết toán thuế TNDN.
Không tách chi phí quản lý & chi phí sản xuất
Đối với các doanh nghiệp sản xuất, xây lắp, dịch vụ có nhiều bộ phận, việc không tách bạch rõ chi phí sản xuất – chi phí bán hàng – chi phí quản lý doanh nghiệp là lỗi rất thường gặp. Tất cả chi phí bị “dồn chung một rọ”, gây khó khăn khi tính giá thành, phân tích hiệu quả từng bộ phận, và đặc biệt là khi giải trình với cơ quan thuế về cơ cấu chi phí. Không tách chi phí đúng đối tượng khiến doanh nghiệp khó xác định đúng giá vốn, lãi gộp, dẫn đến việc ra quyết định kinh doanh thiếu căn cứ. Khi thanh tra, cơ quan thuế có thể yêu cầu thuyết minh chi tiết từng nhóm chi phí, nếu số liệu không rõ ràng, nguy cơ bị loại chi phí hoặc bị đánh giá rủi ro là rất cao. Do đó, doanh nghiệp cần xây dựng hệ thống tài khoản và quy trình phân bổ chi phí rõ ràng ngay từ đầu.
Các khoản điều chỉnh tăng/giảm khi quyết toán thuế TNDN
Khi lập tờ khai quyết toán thuế TNDN, doanh nghiệp hiếm khi chỉ lấy lợi nhuận kế toán trên báo cáo tài chính rồi “chuyển nguyên” sang thuế. Thực tế luôn tồn tại chênh lệch giữa lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế do khác biệt về cách ghi nhận doanh thu, chi phí, trích lập dự phòng, khấu hao… Vì vậy, doanh nghiệp phải thực hiện các khoản điều chỉnh tăng/giảm thu nhập chịu thuế theo quy định. Nếu không nắm rõ, kế toán rất dễ bỏ sót hoặc điều chỉnh sai, dẫn đến số thuế TNDN phải nộp không đúng, tiềm ẩn rủi ro bị truy thu, xử phạt khi thanh tra. Hai nhóm điều chỉnh phổ biến nhất là: điều chỉnh chênh lệch doanh thu (doanh thu tính thuế khác với doanh thu kế toán) và điều chỉnh do chi phí không hợp lệ theo luật thuế. Việc hiểu rõ bản chất từng nhóm, lập bảng thuyết minh điều chỉnh chi tiết sẽ giúp doanh nghiệp chủ động giải trình với cơ quan thuế và tối ưu nghĩa vụ thuế trong khuôn khổ pháp luật.
Điều chỉnh chênh lệch doanh thu
Doanh thu trên sổ kế toán không phải lúc nào cũng trùng với doanh thu tính thuế. Một số khoản doanh thu kế toán ghi nhận nhưng không tính vào thu nhập chịu thuế (như khoản đã tính thuế ở kỳ trước, khoản đã miễn theo quy định…), ngược lại có những khoản thu nhập khác phải cộng vào thu nhập chịu thuế nhưng kế toán chưa hạch toán đầy đủ. Ngoài ra, chênh lệch còn đến từ thời điểm ghi nhận: kế toán ghi nhận theo chuẩn mực, trong khi thuế yêu cầu điều chỉnh lại theo thời điểm xuất hóa đơn, bàn giao hàng hóa/dịch vụ. Khi quyết toán, doanh nghiệp cần lập bảng đối chiếu doanh thu kế toán – doanh thu tính thuế, xác định rõ các khoản phải điều chỉnh tăng hoặc giảm, ghi rõ căn cứ pháp lý cho từng dòng để tránh bị cơ quan thuế đánh giá là kê khai thiếu trung thực.
Điều chỉnh do chi phí không hợp lệ
Đây là nhóm điều chỉnh chiếm tỷ trọng lớn nhất. Nhiều khoản chi ghi nhận trên sổ kế toán nhưng không đủ điều kiện là chi phí được trừ khi tính thuế TNDN: thiếu hóa đơn chứng từ hợp lệ, thanh toán không đúng quy định, chi vượt mức khống chế, chi không liên quan đến hoạt động SXKD, trích lập dự phòng sai quy định, khấu hao tài sản không đủ điều kiện… Tất cả các khoản này phải điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế, tức là cộng ngược trở lại khi lập tờ khai quyết toán. Ngược lại, một số khoản chi trước đây chưa được tính nhưng nay đáp ứng điều kiện có thể điều chỉnh giảm. Doanh nghiệp cần lập bảng chi tiết các khoản chi phí bị loại, nêu rõ lý do và số tiền điều chỉnh, để khi thanh tra – kiểm tra có thể giải trình minh bạch, tránh hiểu nhầm là “tự nâng lợi nhuận” không có cơ sở.
Giải pháp tối ưu thuế TNDN hợp pháp
Tối ưu thuế TNDN không phải là “né thuế” hay “lách thuế”, mà là tổ chức kế toán – tài chính đúng luật, tận dụng đầy đủ chính sách ưu đãi, ghi nhận doanh thu – chi phí hợp lý để không phải nộp nhiều hơn mức cần thiết. Doanh nghiệp nếu chỉ tập trung bán hàng mà bỏ qua công tác quản trị chi phí, lập kế hoạch thuế sẽ dễ rơi vào tình trạng: chi nhiều nhưng bị loại khi quyết toán, không tận dụng được ưu đãi thuế, không chuẩn bị hồ sơ chứng minh. Hai nhóm giải pháp đơn giản nhưng hiệu quả là: kiểm soát chặt chẽ chi phí để đảm bảo “hợp lệ, hợp lý, hợp pháp”; đồng thời chủ động tìm hiểu và áp dụng chính sách ưu đãi thuế phù hợp với ngành nghề, địa bàn, quy mô của doanh nghiệp.
Kiểm soát chi phí đúng quy định
Mọi khoản chi muốn được tính vào chi phí được trừ phải đáp ứng đủ ba tiêu chí: liên quan đến hoạt động SXKD; có đầy đủ hóa đơn chứng từ hợp lệ; và thanh toán đúng quy định (đặc biệt với khoản chi giá trị lớn phải thanh toán không dùng tiền mặt). Doanh nghiệp nên ban hành quy chế chi tiêu nội bộ, quy trình mua sắm – thanh toán – lưu trữ chứng từ rõ ràng, kèm checklist hồ sơ cho từng loại chi phí: mua hàng, dịch vụ, lương thưởng, công tác phí… Việc kiểm soát tốt từ đầu giúp hạn chế tối đa chi phí bị loại khi quyết toán, qua đó tối ưu số thuế TNDN phải nộp một cách hoàn toàn hợp pháp.
Tận dụng chính sách ưu đãi thuế
Nhà nước có nhiều chính sách ưu đãi thuế TNDN cho doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực, địa bàn khuyến khích; doanh nghiệp nhỏ và vừa; dự án công nghệ cao; hoạt động nghiên cứu – phát triển; đào tạo nghề… Tuy nhiên, do thiếu thông tin hoặc không chuẩn bị hồ sơ từ sớm, nhiều doanh nghiệp bỏ lỡ cơ hội được giảm thuế suất, miễn – giảm thuế trong một số năm đầu. Để tận dụng ưu đãi, doanh nghiệp cần được tư vấn ngay từ giai đoạn lập dự án, lựa chọn địa điểm, quy mô, ngành nghề; đồng thời lưu trữ hồ sơ chứng minh điều kiện ưu đãi đầy đủ. Việc kết hợp quản trị chi phí tốt và khai thác đúng chính sách ưu đãi sẽ giúp doanh nghiệp giảm gánh nặng thuế TNDN một cách bền vững, đúng pháp luật.
Quyết toán thuế TNDN là bước quan trọng giúp doanh nghiệp đánh giá chính xác kết quả kinh doanh và thực hiện nghĩa vụ thuế theo đúng quy định. Khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và tuân thủ quy trình, doanh nghiệp sẽ giảm thiểu rủi ro bị xử phạt hoặc truy thu thuế. Gia Minh sẵn sàng đồng hành và hỗ trợ dịch vụ quyết toán nhanh chóng, chính xác và an toàn. Với đội ngũ chuyên viên kinh nghiệm, chúng tôi đảm bảo số liệu được rà soát cẩn thận và báo cáo đúng chuẩn. Đây là giải pháp thuận tiện cho các doanh nghiệp muốn tiết kiệm thời gian và chi phí. Hãy liên hệ Gia Minh để được tư vấn chi tiết và hỗ trợ ngay hôm nay.